Auteursrecht op het internet: hoe zit dat nu?

Met enkele klikken een plaatje, tekst of video op je eigen website gebruiken. Het gaat zo makkelijk, mag dit gezien het auteursrecht eigenlijk wel? De vuistregel is dat je toestemming moet vragen bij de rechthebbende. Maar er zijn uitzonderingen.

Wie weleens een filmpje ge-upload heeft naar YouTube kent de waarschuwing dat je als plaatser het recht moet hebben de content te mogen plaatsen. Bij het plaatsen van een tekst of een afbeelding op je website is die waarschuwing er niet, of minder prominent, maar gaat dezelfde regel voor auteursrecht op. De regels op internet zijn voor een groot deel gelijk aan die voor fysiek materiaal. Wat betekent dat je voor toestemming in veel gevallen contact moet opnemen met diegene die het auteursrecht in handen heeft. Zeker wanneer je een beeld alleen gebruikt om je website er leuker uit te laten zien.

Citeren en bronvermelding
Als uitzondering op auteursrecht geldt citeren. Niet alleen van tekst, ook van beeld. Bij beeld bijvoorbeeld het gebruik van afbeeldingen om deze aan te kondigen, te bekritiseren of te bespreken. Zo krijg je volgens Ius Mentis geen probleem met auteursrecht  als je bij een nieuwsbericht over een nieuwe aankoop van het Rijksmuseum een volledige afbeelding van het kunstwerk plaatst. Hetzelfde geldt voor het bekritiseren van teksten, waarbij een lang stuk tekst wordt geplaatst.

Om auteursrecht te omzeilen wordt bij het gebruik van tekst vaak gekozen voor het parafraseren, waarbij je de tekst van een ander herschrijft in eigen woorden. Dit mag, maar vooral bij langere stukken ligt plagiaat op de loer.

Een minimale ‘tegenprestatie’ die genoemd wordt, is bronvermelding. Bijvoorbeeld de auteursnaam, de titel en publicatiedatum of de naam van de website waar je informatie vandaan hebt, eventueel met een link. Let wel, ook dit geldt vooral voor citaten. Bij ander gebruik blijft het zaak toestemming te vragen aan de rechthebbende.

Embedden
Om grip te houden op content, liggen de regels voor auteursrecht vrijwel constant onder vuur. Zo vochten enkele Zweedse journalisten enige tijd geleden het linken naar hun artikelen aan. Een uitspraak van het Europese Hof van Justitie gaf in februari van dit jaar duidelijkheid. Linken naar materiaal dat reeds openbaar gemaakt is mag, meldde Nu.nl naar aanleiding van de uitspraak. Kort na de uitspraak besloot auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra haar heffing voor het ‘embedden’ van auteursrechtelijk beschermd materiaal in te trekken. Bij embedding wordt content van een ander (in een schil) op de eigen website geplaatst, zodat het lijkt alsof het onderdeel is van de site. Sinds kort hoef je hier dus qua auteursrecht geen rechten meer over af te dragen.

Creative Commons
Content kan snel rondgaan op internet, wat het lastig maakt om precies te weten hoe het nu zit met het auteursrecht. Om auteursrecht transparanter te maken, is in 2001 de Creative Commons-licentie in het leven geroepen. Een set van zes standaardlicenties moet auteursrechthebbenden houvast geven bij gebruik door anderen door te bepalen welke vrijheid derden krijgen. Zo kan een auteursrechthebbende ervoor kiezen dat zijn naam vermeld moet worden en het werk alleen voor niet-commerciële doeleinden gebruikt mag worden. Of dat het werk gedeeld mag worden, maar anderen het niet mogen gebruiken als basis voor eigen werk. Het strookt met de vuistregel waar we mee begonnen: wie het auteursrecht in handen heeft bepaalt.

Dit blog is geplaatst door Yellow Walnut Legal, juridisch advies voor ondernemers.